نخست ازهمه باید بگوئیم که ژورنالیزم چیست؟ الزامیست تا ما تعریف واقعی از ژورنالیزم داشته باشیم. باید دانسته که برای نخستین بار ژورنالیزم از کجا نشأت گرفت و نخستین بنیان گذار ژورنالیزم درافغانستان کی بود؟ طوری که از نامش پیداست ژورنالیزم از دو واژه فرانسوی گرفته شده است. ژورنال در زبان فرانسوی به معنی ثبت احوال روز گفته شده است. و دومی نیز پسوند ایزم است که ریشه یونانی دارد و به معنی ایدیولوژی، عقیده، روش، مذهب، ایمان می باشد.
تعریف ژورنالیزم : ازدیدگاه واژه نامه بین المللی ویبسترژورنالیزم عبارت از جمع آوری موادموردعلاقه مردم پیرامون رویدادهای تازه میباشد. در کنار آن شمار دیگر از ماهرین این حوزه با افتخار دیدگاه های دیگری نیز دارند، برخی ها به این باورند که ژورنالیزم عبارت است از گرد آوردن معلومات و موضوعات دقیق و مهم است که در قالب ژانرها تولید می شود و سپس همین اطلاعات دست نخست و با اهمیت با استفاده از وسایل ارتباطات همگانی به مخاطبان ارایه می گردد، برخی دیگر نیز به این باورند که ژورنالیزم علم انتقال اطلاعات و اخبار را می گویند، رویدادهای که در زنده گی شما اثر گذار است و میتواند تأثیر مثبت و یا هم منفی بر زنده گی تان بگذارد. این حرفه و تخصص در واقع پیرامون حادثات و رویدادهای تازه به طورعلنی ازطریق رسانه های جمعی برای عامه مردم صحبت میکند و شیوه های پیام رسانی را می آموزاند.
هدف اصلی ژورنالیزم: هدف اصلی و اساسی ژورنالیزم باز گو کردن حقیقت برای مردم میباشد تا این که اطلاعات پیرامون حاکمیت، قدرت و مشارکت نزد مخاطبان می باشد را فراهم آورده و برای مخاطب قوه تفکیک رویدادها را بیشتر سازد.
در مورد پرسش سومی و مهم این که بنیان گذار ژورنالیزم در سرزمین عزیز مان افغانستان کی بوده است باید گفت که بر بنیاد یادداشت های علمی و اسناد معتبر نخستین مردی که در عرصه ژورنالیزم درافغانستان گام گذاشت، از چهره های پُر افتخار این سرزمین، سیدجمال الدین افغان بود. او نخستین ژورنالیستی است که برای بارور سازی این حرفه مقدس و تأثیر گذار در کشور عزیز مان افغانستان تلاش های خسته گی ناپذیری انجام داد.
محمودطرزی پدرژورنالیزم معاصرافغانستان دریک مقاله خودچنین مینویسد. سید جمال الدین افغان معدن علم وعرفان است. سیدجمال الدین افغان سیر و سیاحت های زیادی به کشورهای عربستان، شام، روسیه، ترکیه، لندن، امریکا، عراق، ایران و سایر مناطق جهان فاصله داشت، به قول معروف او فاصله های زیادی راطی کرد، او سالیان زیادی را در دانشگاه الازهر مصر مصروف تدریس بود و کارکردهای زیادی را برای بارور شدن ژورنالیزم در افغانستان انجام داد
پس از سید جمال الدین افغانی، یکی از چهره های اثر گذار و نام آشنای تأریخ ژورنالیزم افغانستان محمودطرزی که به پدر ژورنالیزم معاصر افغانستان مشهور است، تلاش های بی پایان داشته است. علامه محمود طرزی پسر سردار محمد خان طرزی بود. محمود طرزی یک ژورنالیست نامدار بود که از سال 1888 میلادی به نویسندگی علاقه مند گردید.آقای طرزی متاثر از اندیشه ها و افکار سید جمال الدین افغان بود. طرزی را پدرش جهت آموزش نزد سید جمال الدین افغان به استانبول ترکیه فرستاده بود. اما بعد از سیدجمال الدین و پیش از محمود طرزی، شخصی دیگری به نام میرزاعبدالعلی نشریه شمس النهار را در دوره شیرعلی خان در سال 1873-1878 میلادی مطابق به 1251هجری شمسی به عهده داشت.
در حال حاضر هشت شماره از نشریه شمس النهار در آرشیف ملی افغانستان موجود میباشد و دو شماره دیگر این روزنامه نیز در موزیم بریتانیا موجود است. بعد از میرزا عبدالعلی شخصی دیگری بنام مولوی عبدالروف قندهاری که در سال 1225 هجری شمسی در قندهار متولد گردیده بود نیز تلاش های در این عرصه کرد. مولوی قندهاری در زمان حبیب الله خان در سال 1906 میلادی مطابق به 1284 هجری شمسی نشریه سراج الاخبار را تاسیس نمود. بعد از محمود طرزی شخص متفکر واندیشمند بنام عبدالرحمن لودین در سال 1272 هجری شمسی در شهر کابل متولد گردید و برای اولین بار نشریه سراج الاخبار افغان را تاسیس کرد. بعد از عبدلرحمن لودین افراد اشخاص زیادی در بخش ژورنالیزم در افغانستان سعی وتلاش کرد.
برای کسب اطلاعات بیشتر ما در پایان کتاب کامل و الکترونیک تأریخ مطبوعات افغانستان را به اشتراک میگذاریم تا شما بتوانید نسخه الکترونیک آن را به اختیار خود داشته باشید و مطالعه کنید.
نگاه علمی به پیشینه ژورنالیزم در افغانستان
