اصول کلیدی اخلاقی برای ژورنالیستان
این رهنمود ها برگرفته از “اصول اخلاقی” انجمن ژورنالیستان حرفه یی 1 ، رهنمود های اخلاقی انجمن ژورنالیستان کانادایی 2 و مسوده اصول اخلاقی نی در افغانستان می باشد این سند مجموعه ای از قوانین نیست بلکه یک رهنمود است تا روزنامه نگاران را ترغیب نماید که بدون درنظرداشت رسانه که به ان تعلق دارد، مسوولیت معلوماتی که ارایه میکند بدوش خود گیرد. جستجوی حقایق و گزارشدهی آن ژورنالیزم اخلاقی باید دقیق و عادلانه باشد. ژورنالیستان باید در جمع آوری، گزارشدهی و تفسیر اطلاعات صادقانه و جسورانه عمل نمایند.
ژورنالیستان باید:
✓ مسوولیت دقت و صحت کار شان را به دوش گیرند. از صحت و دقت اطلاعات پیش از نشر آن اطمینان حاصل نماید. از منابع اصلی تا حد امکان استفاده شود.
✓ بخاطر داشته باشید که سرعت دلیل برای عدم دقت نیست .
✓ تصویر سازی دقیق انجام دهند. توجه ویژه داشته باشند تا گزارش چشم انداز دقیق داشته و یا از ساده سازی بیش از حد در بازگویی، به تصویر کشیدن یا خلاصه سازی اجتناب صورت گیرد. در جریان کلیه مراحل تهیه گزارش -اطلاعات دقیق جمع آوری شده، به روز سازی شده و تصحیح گردد.
✓ با احتیاط تعهد نموده و به تعهدات شان پابند باشند.
✓ منابع اطلاعات شان را به طور واضح شناسایی کنند. مردم
حق دارند تا حد امکان به اطلاعات دسترسی داشته باشند تا در مورد دقت و انگیزه اطلاع دهی منابع اطلاعات قضاوت نمایند.
✓ انگیزه درخواست محرمیت هویت منبع را به دقت مد نظر گیرند. محرمیت هویت منابع اطلاعات را در صورت بروز خطر، انتقام و یا ضرر به منبع اطلاعات ای که از سایر منابع بدست نیاید، رعایت نمایند. چگونگی رعایت محرمیت هویت منبع را تشریح نمایند.
✓ به منبع پوشش خبری و مصاحبه شوندگان اجازه داده شود تا به انتقادات و اتهامات وارده پاسخ دهند.
✓ از جمع آوری اطلاعات و تهیه گزارش به شیوه های مخفی و پنهانی تا جایی اجتناب گردد که جمع آوری اطلاعات به شیوه های پذیرفته شده جهت آگاهی دهی به مردم ممکن نباشد.
✓ در حسابده قرار دادن افراد با نفوذ (اراکین قدرت( از دقت و جرات کار گرفته شود. صدای افراد خاموش و مطرود به گوش مخاطبین اصلی رسانیده شود.
✓ از تبادل آزاد و مدنی اندیشه ها حتی در صورتی که مورد پذیرش آنان قرار نمی گیرد، حمایت گردد.
✓ مسوولیت دیدبانی از امور مردم و حکومت را به رسمیت شناخته و اجرا نمایند. از اجرای امور عامه به طور شفاف اطمینان حاصل گردد، و کلیه اسناد عامه باید در دسترس مردم قرار داده شود.
✓ در صورت لزوم دسترسی به منبع اطلاعات اصلی تامین گردد.
✓ به محتوی اخبار، تصاویر و ویدیو ها دستبرد صورت نگیرد.
✓ تنوع و وسعت تجارب انسانی را به جرات گزارش نمایند. اطلاعات از منابعی تهیه گردد که صدای شان به ندرت شنیده می شود و یا به حاشیه رانده شده اند.
✓ از برچسب زنی ها اجتناب گردد. ژورنالیستان باید آگاه باشند که ارزش ها و تجارب آنان می تواند روش گزارشدهی آنان را شکل دهد.
✓ تفاوت میان خبر و تبلیغات را تفکیک نمایند. از مشارکت در فعالیت های تبلیغاتی به شکل مستقیم و به طور غیر مستقیم اجتناب نموده و اصول شفافیت و اعتبار مسلک را به مخاطره نیاندازند.
✓ اطلاعات را با ذکر منبع و ماخذ ارائه نمایند. منبع اقتباس اطلاعات را ذکر نمایند.
به حداقل رساندن آسیب ژونالیزم اخلاقی منابع اطلاعات، مصاحبه شوندگان، همکاران و اعضای جامعه را به عنوان انسان ها می پندارد که حق دارند مورد احترام قرار گیرند.